urine-incontinentie

Wat is het?

Urine-incontinentie, ook wel “urineverlies” genoemd, verwijst naar het accidenteel en ongewild verliezen van urine. Het kan zich voordoen bij zowel mannen als bij vrouwen van alle leeftijden.

Het treft ongeveer 5% van de totale bevolking, in verschillende graden van ernst. Zelfs een op de drie mensen ouder dan 65 jaar heeft ermee te kampen. Nog al te vaak wordt het gezien als een taboe en geheim gehouden voor zowel de vriendenkring als tegenover de zorgverlener. 

Omdat er heel plots 'ongelukjes' kunnen gebeuren, kan het moeilijk zijn voor de getroffen personen om een actief leven te leiden. Sommige activiteiten maken het probleem erger terwijl andere activiteiten ervoor zorgen dat deelnemers niet direct over een toilet kunnen beschikken. Dit kan ertoe leiden dat mensen zich afzonderen van sociale activiteiten. Weet echter dat er verschillende oplossingen bestaan waardoor je gerust nog van een sociaal leven kan genieten. Durf er dus over te praten met je dokter, apotheker, zorgverlener, ... 

Niet elke incontinentie is hetzelfde!

Stress- of inspanningsincontinentie

Stressincontinentie is de meest voorkomende vorm van ongewenst urineverlies onder vrouwen. 1 op de 5 vrouwen en 1 op de 10 mannen ouder dan 40 heeft hier in meer of mindere mate last van maar het is niet alleen leeftijd gerelateerd. Ook jonge vrouwen kunnen hier zeker last van hebben. De oorzaak is meestal een verslapping van de bekkenbodemspieren en/of sluitspier. Daardoor kan elke plotselinge lichamelijke belasting zoals niezen, hoesten, lachen, springen of een abrupte beweging, tot ongewild urineverlies leiden. 

Vaak is het een gevolg van een zwangerschap of bevalling, een verminderde doorbloeding door een tekort aan hormonen in de overgang, de algemene vermindering van de spierkracht, leeftijd, obesitas, prostaatoperaties, ...

Er zijn manieren om toch een sociaal leven te lijden en u niet op te sluiten uit schaamte: 

1. Draag incontinentieproducten:  Tegenwoordig zijn deze zeer comfortabel en zeer sterk absorberend. Vraag gerust een staal aan je apotheker zodat je kan proberen welke voor jou comfortabel aanvoelt. 
2. Ledig uw blaas voor de activiteit

Er zijn ook manieren om de incontintie te verminderen:

1. Een belangrijk aspect van het voorkomen, verminderen of verhelpen van stressincontinentie is het versterken van de bekkenbodemspieren. Deze spieren spelen een cruciale rol bij het ondersteunen van de blaas en het voorkomen van urineverlies. Een arts, kinesist of personal trainer kan je hierbij zeker helpen om je de juiste oefeningen te geven. 
2. Veranderingen in levensstijl spelen ook een belangrijke rol: een gezond gewicht behouden, stoppen met roken, de inname van alcohol en cafeïne verminderen.
3. Uw arts kan soms ook medicijnen voorschrijven om de frequentie van lekken te verminderen.
4. Er is ook de mogelijkheid tot elektrostimulatie of een invasieve ingreep waarbij de blaas en urineleider terug op de anatomisch correcte plaats worden gezet. Met een soort netje wordt de blaas dan terug op haar plaats gehouden. Of er wordt een bandje ter hoogte van de urinebuis geplaatst. Welke ingreep voor jou de meest geschikte is hangt van de oorzaak van je incontinentie af en zal de dokter met je bespreken. 

Urge- of aandrangincontinentie

Bij aandrangincontinentie is er een plotselinge, niet te onderdrukken aandrang om te plassen, waarbij er nauwelijks tijd is om het toilet te bereiken. Bij lichtere gevallen van aandrangincontinentie is er aanvankelijk alleen sprake van een prikkelblaas, waarbij wel een hinderlijke aandrang bestaat om vaak te urineren, maar de urine nog kan worden opgehouden. Bij ernstigere vormen kan de aandrang niet meer worden onderdrukt. Daarbij kan de blaas geheel of gedeeltelijk als een stortvloed leeglopen. In tegenstelling tot inspanningsincontinentie kunnen de 'ongelukjes' plots op elk moment voorkomen. Gemiddeld gaan mensen zo’n 4 tot 8 keer naar het toilet. Moet u (veel) vaker naar het toilet? Dan kan dit duiden op aandrangincontinentie. 

Aandrangincontinentie wordt veroorzaakt door overactieve blaasspieren, dit kan te wijten zijn aan verscheidene factoren zoals mentale stress, zenuwschade (door diabetes, een beroerte of een andere medische aandoening zoals Multiple Sclerose, Alzheimer, ziekte van Parkinson, ...), infecties, tumoren of blaasstenen. Een grondig onderzoek naar de onderliggende oorzaken is daarom essentieel voor de behandeling. 

Er zijn niet-medicamenteuze maatregel die de symptomen al kunnen verlichten: 

1. Drink geen grote hoeveelheden in 1 keer, maar drink wel genoeg
2. Voorkom constipatie
3. Urineer enkel als het moet
4. Probeer geleidelijk de tijd tussen 2 toiletbezoeken te verlengen mbv bekkenbodemspieroefeningen en blaastraining.
5. vermijd cafeïne, frisdranken en alcohol
6. draag gemakkelijke kledij die u snel kan uittrekken
7. Het dragen van het juiste incontinentiemateriaal kan ook al een gerust gevoel geven. Vraag gerust een staal aan je apotheker.

Daarnaast kan het ook behandeld worden met medicatie die de activiteit van de blaas helpt te regelen. Je dokter kan je hier bij begeleiden. 

Overloopincontinentie

Overloopincontinentie komt heel vaak voor bij mannen op leeftijd. In de meeste gevallen is het te wijten aan afsluiting van de urineleider door ouderdomsgerelateerde vergroting van de prostaat. Deze aandoening wordt benigne prostaathyperplasie, BPH, of benigne prostaathypertrofie genoemd. Wanneer de prostaat groter wordt, kan die op de urineleider drukken en de urinestroom blokkeren, hierdoor stapelt urine zich op in de blaas. Uiteindelijk wordt de druk in de blaas zo groot, dat de urine toch door de vernauwing in de urinebuis wordt geperst en voortdurend druppelsgewijs naar buiten loopt. De symptomen aan de onderste urinewegen (lower urinary tract symptoms, LUTS) waarmee de ontwikkeling van BPH gepaard gaat, treden zelden op vóór de leeftijd van 40, maar meer dan de helft van de mannen van 60 jaar en meer en tot 90 procent van de 70- en 80-plussers hebben een vorm van LUTS.  

Het is ook mogelijk, dat het sluitmechanisme van de blaas niet goed functioneert, waardoor deze steeds wat open blijft staan. Ook dan kan urine druppelsgewijs naar buiten lopen. Mogelijke oorzaken zijn een beschadigde blaas of zenuwbeschadigingen ten gevolge van diabetes.  

De symptomen die het vaakst voorkomen zijn veranderingen of problemen bij het urineren, zoals een aarzelende, onderbroken of zwakke straal; hoogdringendheid en urineverlies of druppelen; vaker moeten plassen, vooral ‘s nachts; en aandrangincontinentie. 

Ook hier kan medicatie hulp bieden, je dokter bepaalt welk medicament voor jou geschikt is. 

Voor sommigen kan sondering ook een oplossing zijn. Tegenwoordig bestaan hier zeer subtiele modellen in waarmee je zelf kan gaan sporten zonder dat anderen zien dat je dit draagt. 

Operatief kan er ook een deel van de prostaat verwijderd worden. Dit is een eenvoudige ingreep die via de plasbuis verloopt. 

Nadruppelen of PMD (Post Micturition Dribbing)

Een van de meest gehoorde klachten bij urineverlies onder mannen is het ‘nadruppelen’. Wanneer het lijkt alsof u uitgeplast bent en uw blaas is geleegd vloeien er toch nog kleine hoeveelheden urine. De medische term hiervoor is ‘Post Micturition Dribbling’ (PMD). Ondanks ‘de tijd nemen’ voor het plassen of goed uitschudden blijft dit vaak een probleem. Dat komt doordat de urinebuis (de buis die van de blaas naar de top van de penis loopt) niet volledig geleegd wordt door de omliggende spier.

Functionele incontinentie 

Bij patiënten met functionele incontinentie zijn er geen structurele problemen met de urinewegen zelf. Maar door mentale of fysieke afwijkingen kunnen ze niet normaal naar het toilet. Cognitieve stoornissen, verminderde mobiliteit, medicijngebruik (nawerking van een narcose) en desoriëntatie kunnen oorzaken zijn. Aandoeningen die tot functionele incontinentie kunnen leiden, zijn onder meer de ziekte van Parkinson en andere vormen van dementie. 

Bron

Hartmann